26 აპრილს, საქართველოს მთავრობის კანცელარიაში გაიმართა მინისტრთა კაბინეტის პრესკონფერენცია, რომელმაც ერთ საათს გასტანა.
პრესკონფერენცია საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ზურაბ ნოღაიდელის მიმართვით დაიწყო:
მოგესალმებით. დღევანდელ შეხვედრაზე მინისტრთა კაბინეტის მთელი შემადგენლობა სახეზეა, გარდა თავდაცვისა და ჯანდაცვის მინისტრებისა, რომლებიც საზღვარგარეთ მივლინებით იმყოფებიან. მთავრობის წევრები მზად არიან პასუხი გასცენ თქვენს მიერ დასმულ კითხვებს. შეხვედრის იდეა პრეზიდენტს ეკუთვნის. ვიდრე პრესკონფერენციას დავიწყებდეთ, მინდა შეგახსენოთ, რომ საქართველოსთვის 2003 წელი რევოლუციის წელი იყო, 2004 - ვარდნის შეჩერების, 2005 - ძირითადი პრობლემების მოგვარების, ხოლო 2006 წელი საქართველოში უკვე განვითარების და აღმშენებლობის წელი იქნება.
სამაუწყებლო ტელეკომპანია "რუსთავი 2", ნანა ლეჟავა:
გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მოსკოვში, საგარეო საქმეთა სამინისტროში დაბარებული იყო საქართველოს ელჩი ირაკლი ჩუბინიშვილი და მას საპროტესტო ნოტა გადასცეს კაბინეტის ერთ-ერთი წევრის ირაკლი ოქრუაშვილის განცხადებასთან დაკავშირებით. რა შეგიძლიათ გვითხრათ ამ საკითხზე?
საგარეო საქმეთა მინისტრი გელა ბეჟუაშვილი - უპირველეს ყოვლისა, ეს ბუნებრივი პროცესია, რუსეთმა ამით გამოთქვა პროტესტი, ეს არის პროტესტის გამოხატვის დიპლომატიური ფორმა. ისინი არ ეთანხმებიან საქართველოს მთავრობის წევრის გამონათქვამს და, შესაბამისად, საქართველოს ელჩს გადაეცა ნოტა. ბუნებრივია, ჩვენც გავცემთ პასუხს. შეიძლება მინისტრის გამონათქვამი მათ მიერ სწორედ არ იყო გაგებული.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - მინდა აქვე ღვინის თემა გავიხსენოთ. ყველასთვის ნათელია, რომ რუსეთის მხრიდან ქართული ღვინის აკრძალვა პოლიტიკური გადაწყვეტილება იყო. ამჟამად რუსეთი ყოველმხრივ ეძებს საბაბს თავისი გადაწყვეტილების გასამტკიცებლად და, შესაბამისად, მათ მიერ საგარეო საქმეთა სამინისტროში საქართველოს ელჩის დაბარება ერთ-ერთი ასეთი ნაბიჯია.
ტელეკომპანია „იმედი", გიორგი ახვლედიანი:
ბატონო ზურაბ, მე მინდა კიდევ უფრო ვრცლად ვისაუბროთ ქართული პროდუქციისათვის რუსული ბაზრის დაკარგვის თემაზე და მხოლოდ ღვინით ნუ შემოვიფარგლებით. დაახლოებით რამდენიმე თვის წინ ქართლისთვის დაიკარგა სოფლის მეურნეობის პროდუქტის ბაზარი რუსეთში, გურია-სამეგრელო-აჭარამ დაკარგა ციტრუსის, ხოლო იმერეთმა ბოსტნეულის გატანის საშუალება. რა შეიძლება მოყვეს ყოველივე ამას და არის თუ არა გათვლილი, რომ შეიძლება უახლოეს თვეებში, კონკრეტულად კი შემოდგომაზე, ქვეყანა სერიოზულ ეკონომიკურ კრიზისში აღმოჩნდეს. რას ფიქრობს ხელისუფლება?
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - ბაზარი კი არ დაიკარგა, ბაზარი ხელოვნურად აქვს გადაკეტილი რუსეთს საქართველოში წარმოებული პროდუქციისათვის. შესაბამისად, ჩვენ ვეძებთ გზებს სხვა ბაზრებზე გასასვლელად. ამავდროულად, მიდის მუშაობა, რომ კვლავ დავუბრუნდეთ რუსეთის ბაზარს. ამაზე არა მარტო საქართველოს ექსპორტიორები, არამედ რუსი იმპორტიორებიც მუშაობენ, რადგან ისინიც საკმაოდ სერიოზულად დაზარალდნენ. მაგალითად, რუსეთის სარესტორნო ბიზნესი, სადაც ძირითადად ქართული ღვინოები იყიდებოდა. რაც შეეხება ჩამოთვლილი პროდუქციის გასაღებას, ბუნებრივია, ჩვენ ვიმუშავებთ სხვა ალტერნატიულ ბაზრებზე. ეს მუშაობა ჯერ კიდევ შარშან დავიწყეთ. მნიშვნელოვანია, რომ წინასწარ განვსაზღვრეთ მოსალოდნელი შედეგები და შარშან საქართველოში გაიხსნა გადამამუშავებელი საწარმოები, მათ შორის, შიდა ქართლში. ეს პროცესი გაგრძელდება წელსაც და სულ საქართველოში წარმოებული უფრო და უფრო მეტი აგრარული პროდუქცია გადამუშავებული სახით გავა სხვა ბაზრებზე. რაც შეეხება მაკროეკონომიკურ ეფექტს, ამ პერიოდის განმავლობაში ჩვენ ორი დარტყმა მივიღეთ რუსეთისგან, ორჯერ ჩავვარდით შოკში. ეს გაზის ტარიფის გაძვირება და რუსეთის ბაზრის დაკარგვა იყო. ჯამური ეფექტი მაკროეკონომიკაზე მთლიანი შიდა პროდუქტის 1%-ია. ამის მიუხედავად, ჩვენ წელიწადს ორციფრიანი ზრდით დავასრულებთ.
სოფლის მეურნეობის მინისტრი მიხეილ სვიმონიშვილი - გარდა ამისა, უნდა ითქვას, რომ წელს უკრაინაში ბევრად მეტი ციტრუსი გავიდა, ვიდრე რუსეთის ფედერაციაში გადიოდა. ასევე ექსპორტი განხორციელდა ყაზახეთსა და ბელორუსიაში. ამით მე მინდა ვთქვა, რომ 2005-2006 წლებში საქართველოს სხვა ქვეყნების ბაზრებიც შეემატა, სადაც დადებითი ბალანსი გვაქვს და იმედია, რომ ამ ქვეყნების რიცხვი გაიზრდება.
ტელეკომპანია „მზე", ირაკლი მაისურაძე:
ენერგომატარებლები, ქვეყნის ენერგოუსაფრთხოება - ბოლო პერიოდში ეს თემა ძალზე აქტუალური გახდა, როგორია მთავრობის მიმართულება, სამუშაო გეგმა ამ საკითხთან დაკავშირებით?
ენერგეტიკის მინისტრი ნიკა გილაური - რა თქმა უნდა, ენერგოუსაფრთხოება იყო და დღესაც რჩება ერთ-ერთ მთავარ თემად. ლაპარაკია ძირითადად ელექტროენერ-გეტიკასა და გაზზე. რაც შეეხება ელექტროენერგეტიკას, მთავარი მიმართულებაა ჰიდრორესურ-სების განვითარება. პირველი ნაბიჯი იყო, რომ არსებული რესურსებით და მინიმალური თანხებით მომხდარიყო ჰესების რეაბილიტაცია, რაც განხორციელდა კიდეც. შემდეგი ეტაპი არის ახალი ჰესების მშენებლობის დაწყება და ახალი ჰიდრორესურსების გამოყენება. რაც შეეხება გაზს, მთავრობის მიდგომაა, რომ მოხდეს გაზის მოწოდების დივერსიფიკაცია. ამ წლის ბოლომდე დაიწყება შაჰ-დენიზის პროექტის განხორციელება და 2007 წლისთვის საქართველო უკვე მიიღებს თავის წილს. ვმუშაობთ როგორც აზერბაიჯანთან, ასევე თურქეთთან. პარალელურად მიმდინარეობს მოლაპარაკებები, რომ გაიზარდოს საქართველოს წილი ამ გაზის გატარებისას და საქართველომ შაჰ-დენიზიდან იყიდოს დამატებითი გაზი. გარდა ამისა, მაქსიმალურად ვცდილობთ, თუკი რაიმე რესურსი არსებობს საქართველოში, დაუყოვნებლივ დაიწყოს კვლევა-ძიება და მისი მოპოვება. ქვეყნის ენერგოუსაფრთხოების სისტემის მუშაობა გამოჩნდა კარგად იმ ერთი კვირის განმავლობაში, როდესაც აღმოვჩნდით ენერგობლოკადაში. არ მეგულება ქვეყანა და ისეთი ენერგოსისტემა, რომელიც ასე უმტკივნეულოდ გადაიტანდა მსგავს შეზღუდვებს. პრინციპში, ერთი საათის განმავლობაში გაზი დაიკეტა 100 პროცენტით, ელექტროენერგია - დაახლოებით 40-50 პროცენტით, ამის მიუხედავად, ქვეყნის ენერგოსექტორმა მოახერხა და სრული დატვირთვით მუშაობდა 48 საათის განმავლობაში.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - ერთი წლის წინ ბევრად უფრო დიდი პრობლემა გვქონდა, საქართველოს რეგიონებს შუქი არ მიეწოდებოდა. რეგიონებში უკვე ბევრი ფიქრობდა წარმოების თბილისთან გადმოტანასა ან საერთოდ დახურვაზე, მაგრამ ჩვენ ეს ამოცანა 2005-2006 წლის ზამთარში გადავწყვიტეთ და შევძელით 24 საათიანი ელექტრომომარაგებით უზრუნველყოფა. ბუნებრივია, დადგა სხვა ამოცანები დღის წესრიგში. წელს, თებერვლის დასაწყისში, საქართველოში გაიხსნა ახალი თბოელექტროსადგური, კიდევ ერთი ნაბიჯი, რომ ქვეყანა გახდეს დამოუკიდებული ელექტროენერგიის თვალსაზრისით. ბუნებრივია, ეს არ არის საკმარისი და პრივატიზაციის შემდეგ სექტორში მთავარი ამოცანაა ახალი ინვესტიციების მოზიდვა. ჩვენ ეტაპობრივად უნდა ჩავანაცვლოთ ჯერ იმპორტი, შემდეგ ადგილობრივი თბოელექტროწარმოება. ეს არის ის სტრატეგია, რომელზეც ვმუშაობთ. რაც შეეხება ტარიფს, გაზისა და ელექტროენერგიის ტარიფის ზრდა გამოიწვია რუსეთის პოლიტიკურმა გადაწყვეტილებამ. როდესაც გაზის ფასი გაორმაგდა საქართველოსთვის, ჩვენი გადაწყვეტილება იყო ზამთარის პერიოდში აგვეცილებინა გაზზე და დენზე ტარიფების ზრდა, რაც გავაკეთეთ კიდეც. ამ მიზნით დაახლოებით 100 მლნ. ლარის ოდენობის სუბსიდია იქნა ასიგნებული. სამწუხაროდ, დღის წესრიგში მაინც დგას ელექტროენერგიაზე ტარიფის გაზრდის საკითხი. ჩვენ ახლა ახალი ამოცანა გვაქვს, ტარიფი იყოს მაქსიმალურად დაბალი. ამ საკითხზე ვმუშაობთ, შემოვიღებთ ენერგეტიკის პოლიტიკის ჩარჩოებში ე.წ. საფეხურებრივ ტარიფს. მნიშვნელოვანია, რომ დაახლოებით 400 ათასი ოჯახი, 1.5 მილიონი ჩვენი თანამოქალაქე მიიღებს სუბსიდიას ამ გაზრდილი ტარიფის დასაბალანსებლად. ეს მექანიზმები უკვე შექმნილია. პრეზიდენტმა გუშინ დაგვავალა და დღეს მთავრობის სხდომაზე ძირითადი პრინციპები შევიმუშავეთ. ბიუჯეტში დამატებით დაახლოებით 50 მილიონი ლარის სუბსიდია იქნება გაწეული ელექტროენერგიის სექტორზე. ეს არის სტრატეგიული და მოკლევადიანი ამოცანები.
სახელმწიფო მინისტრი ეკონომიკური რეფორმების საკითხებში კახა ბენდუქიძე - რაც შეეხება ენერგომატარებლებს, შექმნილია მნიშვნელოვანი დოკუმენტი - „ენერგეტიკული პოლიტიკა", რომელიც ეხება საქართველოში უახლოეს მომავალში ენერგეტიკის განვითარებას. გარდა ამისა, უნდა გვესმოდეს, რომ ენერგეტიკულ უსაფრთხოებას გააჩნია თავისი ფასი. ეს არის ის ფასი, რომელიც უნდა აისახოს სამომხმარებლო ტარიფშიც. შეუძლებელია ერთდროულად გადაიჭრას ორი ამოცანა: ხანგრძლივვადიანად იყოს ქვეყნის ენერგოსისტემა მდგრადი, შედარებით დამოუკიდებელი და, ამავე დროს, იყოს დაბალი ტარიფი. საქართველოში გამუდმებით იყო მცდელობა, რომ არ გაზრდილიყო ტარიფი. მრავალი წლის განმავლობაში ჩვენთან არც ერთი ელექტროსადგური არ აშენებულა, მაშინ, როდესაც ჩვენს მეზობელ ქვეყნებში ათობით შენდებოდა. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ არ ვაძლევდით ამ სექტორს საკმარის თანხებს განვითარებისათვის. ვცდილობდით ტარიფი ყოფილიყო დაბალი, სექტორს კი ფული გამუდმებით არ ჰყოფნიდა. მიდგომა უნდა შეიცვალოს. პირველ რიგში, დახმარება უნდა მიიღოს იმან, ვისაც არა აქვს შესაძლებლობა, და უნდა შევეცადოთ, რომ მას ელექტროენერგია უფრო იაფი დაუჯდეს.
"საზოგადოებრივი მაუწყებელი", თამარ ბაღაშვილი:
როდესაც ხელისუფლებამ გამოაცხადა ქურდულ სამყაროსთან ბრძოლა, ამას მწვავე რეაქცია მოჰყვა. ყველას გვახსოვს, როგორ განვითარდა მოვლენები ციხეში. რა სიტუაციაა ამჟამად?
შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილი - ამოქმედდა კანონი ქურდული სამყაროს შესახებ, დაიწყო ქურდების, მათი მხარდამჭერების მასობროვი დაპატიმრება და გასამართლება. ამავე დროს, დარწმუნებული ვარ, ქურდული სამყარო მიხვდა, რომ ჩვენ არ დავიხევთ უკან და შესაბამისად მათი გავლენა შესუსტდა. მინდა გითხრათ, რომ მითი, რომელსაც ოპოზიცია ქმნიდა ხალხში, თოთქოს ქურდები უძლეველები არიან, გაზვიადებული იყო. ქურდები იყვნენ ჩვეულებრივი კრიმინალები, რომლებიც ხშირად პოლიციასა და სახელმწიფო მოხელეებთან ერთად წილებს იყოფდნენ. 2005 წელს 9%-ზე მეტი ეკონომიკური ზრდა გვქონდა. ეს სწორედ ქურდებისა და რეკეტიორების ქართული საწარმოებიდან მოცილებამ განაპირობა. დღეს იშვიათია საქართველოში ბიზნესი, სადაც ქურდებს გააჩნიათ წილები. პრაქტიკულად ქურდებისაგან გათავისუფლებულია მიკროავტობუსების, რესტორნების, ქარხნების ბიზნესი. ამავე დროს, სასჯელაღსრულების დაწესებულებებში მოვიდნენ ადამიანები, რომლებმაც სიტუაცია კონტროლზე აიყვანეს. მკვეთრად გაიზარდა პატიმრების რაოდენობა. 2003 წელს საქართველოს ციხეებში 5 900 ბრალდებული ან გასასამართლებელი პირი იჯდა. დღეს ამ ადამიანობის რაოდენობა 11 200 აღემატება. შესაბამისად, უნდა ავაშენოთ ახალი ციხეები, სადაც არ იქნებიან კანონიერი ქურდები. დარწმუნებული ვარ, რომ კანონი კანონიერი ქურდების შესახებ კარგად იმუშავებს. პოლიციელებს დღეს, პრაქტიკულად, აღარ უხდებათ ხელოვნური მიზეზებით ადამიანის დაკავება.
იუსტიციის მინისტრი გია ქავთარაძე - რაც შეეხება სასჯელაღსრულების სისტემაში მდგომარეობას, უნდა აღვნიშნოთ, რომ იქ მიმდინარე პროცესები სხვა არაფერია, თუ არა კონფლიქტი ორ დიდ ინტერესს შორის. ერთის მხრივ, გვაქვს ინტერესი, რომ ციხეები იმართებოდეს ისე, როგორც იმართებოდა ასი წლის განმავლობაში, მეორეს მხრივ, კი გავქვს ინტერესი, რომ სასჯელაღსრულების სისტემაში სიტუაცია შეიცვალოს და კონტროლი სახელმწოფომ დააწესოს. ამ ინტერესთა კონფლიქტის შედეგია ის მოვლენები, რაც რამდენიმე ხნის წინათ განვითარდა. შედეგი ძალიან მარტივი და ლოგიკურია - ძლიერ სახელმწიფოსთან ჭიდილი არ გამოვა. ამიტომ, ბუნებრივია, სასჯელაღსრულების სისტემაში დამყარდება ისეთივე წესრიგი, როგორიც სახელმწიფოს სხვა სტრუქტურებში.
კითხვა:
მაშინ, როდესაც საქართველოს მთავრობის წინაშე დგას ამოცანა ქართულმა ღვინომ დაიპყროს დასავლეთის ბაზარი, დისონანსში ხომ არ მოდის თავდაცვის მინისტრის ირაკლი ოქრუაშვილის განცხადება იმის თაობაზე, რომ რუსეთის ბაზარზე შედიოდა ძირითადად უხარისხო ქართული ღვინო? რამდენად ეთანხმებით ბატონ ოქრუაშვილის ამ განცხადებას და ასეთი პრობლემის წარმოქმნის დროს, ხომ არ ეკისრებათ პასუხისმგებლობა ქართველ მეღვინეებს არაკეთილსინდისიერი მუშაობისა და უხარისხო პროდუქციის წარმოების გამო?
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - მინდა აღვნიშნო, რომ ქართული ღვინის ხარისხი სულ უფრო უმჯობესდება და ძალზედ მაღალია. რუსეთის «Роспотребнадзор»-ის შემოწმებებმა ეს კიდევ ერთხელ დაამტკიცა. წარმოიდგინეთ, რამდენად სკრუპულოზურად ტარდებოდა ეს შემოწმება. ონიშენკოს უწყებიდან გამოგზავნილ წერილში ნათქვამია, რომ შემოწმებული ქართული ღვინოების ნაწილი არ შეესაბამება რუსეთის სტანდარტებს. ეს იმას ნიშნავს, რომ მეორე დიდი ნაწილი, სინამდვილეში კი, მთელი ქართული ღვინო, რომელიც რუსეთის ბაზარზე გადის, შეესაბამება რუსეთის სტანდარტებს. ეს არის მთავარი. ქართული ღვინის ხარისხი მაღალია, ამაში დარწმუნებულია რუსეთის მომხმარებელი, ამაში დარწმუნებულია რუსეთის შესაბამისი სახელმწიფო სტრუქტურები, მაგრამ, როგორც ჩანს, ასეთი დავალება აქვთ მიღებული და, შესაბამისად, ცდილობენ ეს დავალება ტექნიკური მიზეზებით გაამართლონ. მინდა აღვნიშნო, რომ დიპლომატიური დემარში, ჩვენი ელჩის საგარეო საქმეთა სამინისტროში დაბარება და სხვა რევერანსები თავდაცვის მინისტრის გამონათქვამებზე ვერ დააკნინებს ქართული ღვინის მაღალ ხარისხს. ეს ვერავითარ შემთხვევაში ვერ გახდება საბაბი, რომ რუსეთის შესაბამისმა სამსახურებმა გადაუკეტონ ქართულ ღვინოს რუსეთის ბაზარი, ან შეულახოს მას სახელი. ჩვენი ავტორიტეტი ძალიან მაღალია. ყველამ იცის, რომ ეს იყო პოლიტიკური გადაწყვეტილება და მეორე მხარის მიერ გაკეთებული განცხადებები არგუმენტად ნამდვილად არ გამოდგება.
რადიო "იმედი", ირმა ებრალიძე:
ბატონო ზურაბ, გამოიწვევს თუ არა ელექტრონერგიის ტარიფის ზრდა სამომხმარებლო პროდუქციის გაძვირებას? ამბობენ, რომ მოსალოდნელია პურის გაძვირება და მაღალი ინფლაცია. როგორი პროგნოზები და გათვლებია ამასთან დაკავშირებით?
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - ჩვენ წარმოგიდგინეთ როგორც პესიმისტური, ასევე ოპტიმისტური მაკროეკონომიკური სცენარი. მინდა გავიმეორო, რომ შარშანდელი გაზის საფასურის გაორმაგება და ქართული მცენარეული პროდუქციისათვის რუსეთის ბაზრის ეტაპობრივი გადაკეტვა ჯამში იწვევს მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდის ტემპის 1%-ით შენელებას. მიუხედავად ამისა, საქართველოს ეკონომიკის ზრდას 2006 წელს ორციფრიანი მაჩვენებლით დავასრულებთ. ინფლაციაზე ზეგავლენა იქნება მინიმალური, რაც შეეხება სხვა პროდუქციაზე ფასების მატებას, ის პრაქტიკულად ნულოვანი იქნება.
რადიო "ფორტუნა", ნათია ბანძელაძე:
ბატონო ვანო, როდესაც რუსეთიდან შექმნილ პრობლემებზე ვსაუბრობთ, ძალზედ მნიშვნელოვანი თემაა ახალქალაქის "ჯავახკა", რომლითაც ძალიან ხშირად სპეკულირებენ. რა ვითარებაა ამ მხრივ და არის თუ არა სიტუაცია კონტროლირებადი?
შინაგან საქმეთა მინისტრი ვანო მერაბიშვილი - თქვენს მიერ დასახელებული ორგანიზაცია უკვე დიდი ხანია, როგორც ორგანიზაცია აღარ არსებობს. გამოვეხმაურები გუშინდელ და დღევანდელ ფაქტებს. შეგახსენებთ, ოცმა, ოცდახუთმა ადამიანმა რუსეთის ტელევიზიებისთვის მოაწყო სპექტაკლი, თითქოს სამხედრო ბაზასთან დაკავშირებით არის რაიმე დაძაბულობა. არანაირი სერიოზული გართულება არ არსებობს. ეს ფაქტი არის სიმპტომატური. გუშინ და დღეს "ცირკი" მოაწყვეს ამ ბაზის თანამშრომლებმა და მათი ოჯახის წევრებმა. იმედი მაქვს, რომ ეს "სპექტაკლი" მოსკოვში არ იყო დაგეგმილი. მინდა დაგარწმუნოთ, რომ ჩვენ ვაკონტროლებთ სიტუაციას. აქვე დავძენ, რომ ნებისმიერ იქ მომხდარ ინციდენტზე პასუხისმგებლობა ეკისრება რუსეთს. საქართველოს ყველა რეგიონში შესაძლებელია აღმოჩნდეს ორმოცდაათამდე ადამიანი, ვისაც ძალიან აწყობს ქვეყანაში დესტაბილიზაცია. ამით ახალქალაქი სხვა რეგიონებისგან გამორჩეული არ არის.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - გავაგრძელებ თემას. რაც შეეხება საქართველოდან რუსეთის ბაზების გაყვანას, ყველაფერი მიმდინარეობს გრაფიკის შესაბამისად. დარწმუნებული ვარ, გრაფიკი მომავალშიც არ დაირღვევა.
რადიო "ფორტუნა", ნათია ბანძელაძე:
ბატონო კახა, მაინტერესებს თქვენი არგუმენტი იმის თაობაზე, რატომ არ ეძლევათ აბიტურიენტებს სპეციალობების არჩევის საშუალება. ეს ინიციატივა წინასწარ არ იყო საზოგადოებისთვის ცნობილი.
განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი ალექსანდრე ლომაია - თავდაპირველად მე გავაკეთებ განმარტებას გუშინ გავრცელებული ინფორმაციის შესახებ, თითქოსდა აფხაზეთში აიკრძლა ქართულ ენაზე სწავლება, თითქოს, აფხაზეთის დე-ფაქტო ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ამის თაობაზე გააკეთეს განცხადება. ეს არ შეესაბამება სიმართლეს, ქართულ ენას და აფხაზეთის სკოლებში ქართულად სწავლებას არ ემუქრება არანაირი საფრთხე. ამისათვის საქართველოს მთავრობა, როგორც ერთიანი გუნდი, ვმუშაობთ და ვაკეთებთ ყველაფერს. გასაგები მიზეზების გამო არ გავხსნი ფრჩხილებს, რათა არც ერთ მოსწავლეს და პედაგოგს არ შეექმნას საფრთხე არც სახელმძღვანელოების და არც ხალხის მხარდაჭერის მხრივ. აფხაზეთის ტერიტორიაზე წელს ჩვენ პირველად ჩავატარეთ ერთიანი ეროვნული გამოცდების რეგისტრაცია. რაც შეეხება იმას, რაც თქვენ ბრძანეთ, ეს არის ნაწილი დიდი პრობლემისა, რომელსაც ერქვა საბჭოთა უმაღლესი განათლების სისტემა და რომლის დაძლევასაც ჩვენ ასე აქტიურად ვცდილობთ. მსოფლიოს არც ერთ უნივერსიტეტში აბიტურიენტები სპეციალობებს არ ირჩევენ. ბოლო წლებში სიტუაცია ისეთ აბსურდამდეც მივიდა, რომ ჟურნალისტიკის სფეროში 16-17 წლის ახალგაზრდას სთავაზობდნენ ასეთი სპეციალობების არჩევას: პრესის ჟურნალისტიკა, ტელე-რადიო, ან საერთაშორისო ჟურნალისტიკა. მინდა გითხრათ, რომ არათუ ასეთი ვიწრო სპეციალობები, საერთოდ სპეციალობა ჟურნალისტიკა არ არსებობს, როგორც არჩევანი იმ ადამიანისთვის, რომელიც იღებს გადაწყვეტილებას გახდეს თუ არა სტუდენტი. არსებობს ჰუმანიტარული ფაკულტეტი და ზოგადად ადამიანმა იცის საკუთარი სიმპათიები ჰუმანიტარული მეცნიერებებისკენ იხრება, ტექნიკური, საბუნებისმტყველო თუ ზუსტი მეცნიერებებისკენ. ამ ფაკულტეტებზე სწავლის დროს ყველა სტუდენტს 1,5-2 წელი ეკითხება ერთი და იგივე ლექცია და ისინი, თავიანთი პროფესორების დახმარებით, აკეთებენ არჩევანს საკუთარი სურვილის მიხედვით. ეს არის აბსოლუტურად ნორმალური მოვლენა, რომელიც არის დამახასიათებელი სწორედ იმ ევროპული ტიპის უმაღლესი განათლებისთვის, რომლისკენაც ჩვენ მივდივართ. არის სპეციალობების და ფაკულტეტის ის კლასიფიკატორები, რომლებიც წლეულს პირველად დამტკიცდა საქართველოს ისტორიაში UNESCO-ს საერთაშორისო კლასიფიკატორთან აბსოლუტური თანხვედრით. ყველა ეს ნაბიჯი არის მიმართული მხოლოდ იმისკენ, რომ ჩვენი უმაღლესი განათლება იყოს თავსებადი და შედარებადი ევროპულ უმაღლეს განათლებასთან.
გაზეთი "24 საათი", ქეთევან იგნატოვა:
ბატონო კახა, ორი აზრი არ არსებობს, რომ განათლების სისტემის რეფორმირება მიმდინარეობს შედეგიანად. ჩატარდა კონკურსები, იცვლება რექტორები, მიმდინარეობს ინტეგრირება... ბატონო კახა, როგორ ხედავთ მომავლის უმაღლეს სასწავლებელს? მეორე შეკითხვა, ხომ არ თვლით რომ ბევრი სირთულე, რომელიც ამ რეფორმას შეხვდა ყველა ეტპზე, იყო ნაწილობრივ განპირობებული იმით, რომ საზოგადოებას არ ჰქონდა სრული ინფორმაცია?
განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი ალექსანდრე ლომაია - მინდა პირდაპირ გითხრათ, რომ აბსოლუტურად ვიზიარებ თქვენს შენიშვნას. ჩვენს სფეროში სიახლეების კვალდაკვალ ალბათ, სიახლეების განმარტებითი სამუშაოები არ იყო საკმარისი. პრობლემების დიდი ნაწილი, ალბათ, ამით იყო გამოწვეული და ეს ბუნებრივი მოვლენაა. ჩვენ ვიზიარებთ პასუხისმგებლობას ამის გამო. რაც შეეხება იმას, თუ როგორი უნდა იყოს ახალი ქართული უნივერისიტეტი, ამის შესახებ ძალიან კარგად ითქვა რამდენიმე დღის წინ. ეს არის უნივერსიტეტი, რომელიც დააფუძნა ივანე ჯავახიშვილმა და საიდანაც გააძევეს ივანე ჯავახიშვილი. ჩვენი ამოცანა არის იმ ღირებულებებთან დაბრუნება, რომელსაც ივანე ჯავახიშვილის შემდეგ, კორნელი კეკელიძემ, აკაკი შანიძემ და სხვა დამფუძნებლებმა ჩაუყარეს საფუძველი. ძალიან მოკლედ თუ ვიტყვით, ეს არის დასავლური ხარისხის განათლება და კვლევა, ეს არის ლიბერალურ ღირებულებებზე დაფუძნებული საუნივერსიტეტო გარემო, ეს არის აკადემიური კეთილსინდისიერება, ეს არის პასუხისმგებლობა სტუდენტისა და საზოგადოების წინაშე, ანუ უნივერიტეტი და უმაღლესი განათლება, რომელიც არის ორიენტირებული ქვეყნის წინსვლაზე, რომელიც არის ორიენტირებული, რომ მისი კურსდამთავრებულები იქნებიან მაღალანაზრაურებადი, მაღალკვალიფიციური სპეციალისტები, უნივესიტეტი, სადაც კვლევა და განათლება ერთმანეთის შემავსებელი ინსტრუმენტებია. მე ვფიქრობ, ყველა წინაპირობაა იმისათვის, რომ ჩვენ ასეთი უმაღლესი განათლების სისტემა ავაშენოთ. მთავარია ფსიქოლოგიური ბარიერების დაძლევა, მთავარია უარის თქმა იმ მავნე ტრადიციებზე, მავნე პრაქტიკებზე, რომლებიც არსებობდა. ჩვენ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ის ადამიანები, რომლებიც წლიდან წლამდე სხვადასხვა შეფასებებით მხოლოდ მისაღებ გამოცდებზე 6 მლნ.-დან 30 მლნ.-მდე ლარს იღებდნენ ქრთამად, არსად წასულან. ეს ადამიანები არიან ჩვენი პროფესურის უმნიშვნელო ნაწილი, რომელიც ყველა ხერხს იყენებს და არ იშურებს არც ერთ ეპითეტს და ბრალდებას, რომ დისკრედიტაცია გაუკეთოს ზოგადად უნივერიტეტების რეფორმირების და განათლების სისტემის მოდერნიზაციის იდეას.
"კვირის პალიტრა", იზო რიკაძე:
ბატონო კახა, თქვენ ბრძანეთ, რომ აფხაზეთში აბიტურიენტებმა გაიარეს რეგისტრაცია. ბოლო ინფორმაციით, იქ ქართულ ენას საფრთხე ემუქრება, სკოლებში იკრძალება ქართულად სწავლება. ამ პრობლემას როგორ მოევლება?
განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი ალექსანდრე ლომაია - გუშინდელი ცნობა ოფიცილურად არ დადასტურდა. მაგრამ შევიწროვების ტენდენცია, რა თქმა უნდა, არსებობს. განსაკუთრებით, ადგილობრივი განათლების მესვეურთა მხრიდან. ჩვენ ვაკეთებთ ყველაფერს, მათ შორის დიპლომატიური არხებით. პრეზიდენტი, პრემიერი ძალიან აქტიურად მონაწილეობენ, რომ ფუნდამენტური უფლება, რომელიც საქართველოში აქვს ყველა ეთნიკურ უმცირესობას, უფლება, რომელიც ეთნიკური ქართველებისთვის უზრუნველყოფილია აზერბაიჯანში, ნაწილობრივ - რუსეთში, უკრაინაში და სხვა ქვეყნებში, დაცული იყოს საქართველოს ტერიტორიაზეც. ეს ისეთი თემაა, რომელზეც რაიმე კომპრომისი ან დათმობა ჩვენი მხრიდან წარმოუდგენელი და დაუშვებელია. კანონი ზოგადი განათლების შესახებ არა მხოლოდ კონსტიტუციური დებულებიდან გამომდინარე ავალდებულებს არაქართულენოვან სკოლებს აფხაზეთის ტერიტორიაზე შეისწავლონ ქართული ენა, არამედ ქართულენოვან სკოლებსაც ავალდებულებს, რომ აფხაზეთის ტერიტორიაზე მეორე სახელმწიფო ენა - აფხაზური შეისწავლონ. ეს არის ერთგვარი გაწვდილი ხელი ჩვენი ძმების - აფხაზების მიმართ, მაგრამ ამავე, დროს ქართული ენის კონტიტუციური უფლებები 100%-ით იქნება დაცული.
სააგენტო "როიტერის" კავკასიის ბიურო, მაკა ანთიძე:
ბატონო გელა, როგორ შეაფასებდით ქართულ-რუსულ ურთიერთობებას? ეს არის უბრალოდ არაკეთილმეზობლური ურთიერთობა, ცივი ომის დასაწყისი, ცივი ომის მდგომარეობაში ყოფნა, თუ რას დაარქმევდით ამ ურთიერთობას, რომელიც არის ორ ქვეყანას შორის?
საგარეო საქმეთა მინისტრი გელა ბეჟუაშვილი - ვეცდები მოკლედ მოგახსენოთ ჩემი შეფასება ამის თაობაზე. ჩემი აზრით, ხდება ამ ურთიერთობების ტრანსფორმაცია. ეს არის ლოგიკური პროცესი, გამიჯვნა. ეს არის სხვა ფასეულობებაზე აგებული საზოგადოება. ამ შემთხვევაში ჩვენ ბევრად უფრო დინამიკურად ვვითარდებით, როგორც სამოქალაქო საზოგადოება. აქ არის მეტი თავისუფლება, მეტი დემოკრატია. დემოკრატიის დონე არის უფრო მაღალი, ვიდრე თვით რუსეთში, ამიტომ ამ გარდატეხამ, ბუნებრივია, ასახვა ჰპოვა სავაჭრო, პოლიტიკურ და უსაფრთხოების სფეროში. ჩემი აზრით, ჩვენი ურთიერთობების ძირეული პრობლემა არის ის, რომ ბოლო წლების მანძილზე ჩვენ ვცდილობდით გაგვეგო, რუსეთის ინტერესები კავკასიაში და კერძოდ საქართველოში. ეს კითხვა ჩვენ დავსვით მრავალჯერ. მკაფიოდ უნდა ვიცოდეთ ჩვენი მეზობლის ინტერესები. ბევრჯერ ხაზგასმით აღვნიშნეთ იმის შესახებ, რომ მზად ვართ გავითვალისწინოთ რუსეთის სამართლიანი ინტერესები საქართველოში. ეს უნდა იყოს სამართლიანი ინტერესები, მთლიანად აგებული ურიერთპატივისცემაზე და ერთმანეთის სუვერენიტეტსა და დამოუკიდებლობაზე. მაგრამ, ჩვენ ამ კითხვაზე პასუხი ვერ მივიღეთ. საზოგადოებამ უნდა იცოდეს, რომ გამიჯვნის პროცესი ძალიან მტკივნეულია, ჩვენ ვემიჯნებით ჩვენი ფასეულობებით, ჩვენ ვემიჯნებით ერთობლივი განვითარების ფილოსოფიას. ბუნებრივია, რომ არ ვართ კმაყოფილნი ჩვენი ურთიერთობის დონით, ეს არ არის ურთიერთობები ორ მეზობელს ქვეყანას შორის, მაგრამ ჩვენი მხრიდან ვაკეთებთ ყველაფერს, რომ ურთიერთობები გაუმჯობესდეს და გახდეს ტრანსფარენტული.
სააგენტო "როიტერის" კავკასიის ბიურო, მაკა ანთიძე:
ბატონო ირაკლი, როდის გამოცხადდება, ან გამოცხადდება თუ არა საერთოდ, კონკურსი "ჭიათურმანგანუმზე"? და ექნება თუ არა უპირატესობა ბრიტანულ კომპანია "სტელკო"-ს, რომელმაც შეიძინა ზესტაფონის ქარხანა?
ეკონომიკური განვითარების მინისტრი ირაკლი ჩოგოვაძე - მინდა აღვნიშნო, რომ "ჭიათურმანგანუმი" გაკოტრების რეჟიმშია, ანუ ჯერ არ ვლაპარაკობთ პრივატიზაციაზე. რა თქმა უნდა, ზესტაფონის ქარხნის მფლობელს, აქვს რეზონი, გადაიხადოს ამ აქტივებში უფრო დიდი თანხა. ამ ორი შემადგენელი ნაწილის ერთიან ორგანიზმად ჩამოყალიბებას უფრო დიდი აზრი აქვს.
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - აქვე შეიძლება დავამატოთ, რომ ჩვენ ვართ საინვესტიციო წინადადებების განხილვის პროცესში. საბოლოო გადაწყვეტილების მიღება დამოკიდებულია არა ჩვენს კეთილ განწყობაზე, არამედ წარმოდგენილ საინვესტიციო პროექტებზე, დასახელებულ ფასზე, ინვესტიციების ოდენობაზე, სისწრაფეზე და არა ჩვენს დღევანდელ თეორიულ კეთილგანწყობაზე.
ტელეკომპანია "მზე", ნათია გოგსაძე:
მინდა კვლავ რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებს შევეხო. ბოლო დროს გართულებული მდგომარეობა ხომ არ მოახდენს ზეგავლენას კონფლიქტურ ზონებზე, ხომ არ არის მოსალოდნელი რაიმე პროვოკაცია? რა მდგომარეობშია ჩვენი სამშვიდობო გეგმა, რომელსაც მხარდაჭერა გამოუცხადა როგორს ამერიკამ, ასევე ევროპამ და რა ეტაპზეა ამ გეგმის განხორციელება?
საგარეო საქმთა მინისტრი გელა ბეჟუაშვილი - ურთიერთობების გაუმჯობესების თაობაზე ჩვენს პარტნიორებთან საუბრისას, უპირველეს ყოვლისა, კონფლიქტებთან დაკავშირებულ პრობლემებს და ასევე ამ კონფლიქტებში რუსეთის როლს აღვნიშნავდით. ჩვენ არაერთხელ დავაფიქსირეთ, რომ რუსეთი არ არის ნეიტრალური ქვეყანა. ამ შემთხვევაში რუსეთი არის დაინტერესებული მხარე. ვინაიდან ჩვენ გვაქვს არაერთი ფაქტი იმისა, თუ როგორ ახორციელებს რუსეთი ანექსიის პოლიტიკას საქართველოს ტერიტორიაზე. ეს არის სააშკარაოზე გამოსატანი, ამის შესახებ ინფორმირებულები არიან ჩვენი პარტნიორები საერთაშორისო თანამეგობრობაში. ჩვენ ამ პრობლემებს გადავწყვეტთ მშვიდობიანად. ჩვენი სამშვიდობო გეგმა არის ძალიან კარგი მაგალითი იმისა, თუ როგორ ვუდგებით ამ საქმეს. მინდა გითხრათ, გეგმა მუშაობს, მიუხედავად იმისა, რომ მას წინ ხვდება ძალიან ბევრი ობსტრუქცია. არის პროცესის გაწელვის ტენდენცია. ჩვენ სერიოზულად ვემზადებით დონორთა კონფერენციისათვის, რომელიც ბრიუსელში მაისში ჩატარდება. დონორებს წარვუდგენთ კონკრეტულ პროექტებს ეკონომიკური რეაბილიტაციის დასაწყებად, რომელთა განსახორციელებლად გამოიყოფა სოლიდური თანხები. მხედველობაში გვაქვს სამხრეთ ოსეთის პრობლემის გადაწყვეტა. ჩვენ სერიოზულად ვმუშაობთ დოკუმენტზე, რომელიც იქნება აფხაზეთში პრობლემების გადაწყვეტის საგზაო რუკა. ეს იქნება ისეთი შინაარსის დოკუმენტი, რომელსაც ჩვენ შევთავაზებთ ჩვენს აფხაზ მეგობრებს და მათთან ერთად ვივლით ამ პრობლემის მშვიდობიან გადაწყვეტამდე.
სახელმწიფო მინისტრი კონფლიქტების მოგვარების საკითხებში გიორგი ხაინდრავა - ქვეყნის განვითარებასთან ერთად ვიძენთ გამოცდილებასაც. როგორც წესი, კონფლიქტურ რეგიონში ნებისმიერ ქმედებას მოსდევს პროპაგანდისტული კამპანია. ამიტომ, ჩვენ ინფორმირებულები ვართ, თუ რომელი მხრიდან უნდა ველოდოთ "დარტყმას". ბუნებრივია, დაცულები არა ვართ პროვოკაციებისგან, მაგრამ ქვეყანაში ხელისუფლება და ის უწყებები, რომლებსაც დავალებული აქვთ ამ საკითხების მოგვარება, არსებობენ იმისათვის, რომ ამის კონტრსაწინააღმდეგო ზომები ჩაატარონ. მინდა გავიმეორო, ჩვენ შევიძინეთ გამოცდილება, როგორ უნდა დავუპირისპირდეთ ასეთ ქმედებებს. ამიტომ რაიმე სერიოზული პროვოკაცია ნაკლებად მოსალოდნელია, თუმცა რეგიონში თავმოყრილი არსენალის გამოყენების მცდელობები დიდია. ის ინფორმაცია, რომელიც რეგიონებიდან მოგვეწოდება, გაგზავნილია ყველა ჩვენს პარტნიორთან და მეგობართან, ამიტომ პროვკაციების მოწყობა დღეს უფრო რთულია, ვიდრე გუშინ და ხვალ უფრო რთული იქნება, ვიდრე დღეს.
აჭარის რადიო, ფირუზ ბოლქვაძე:
ბატონო ზურაბ, როგორც მოგეხსენებათ, ამ დღეებში პარლამენტმა უნდა მოახდინოს ბათუმის აეროპორტთან დაკავშირებული შეთანხმების რატიფიცირება. ამ საკითხზე იყო გარკვეული მითქმა-მოთქმა, თუ რა მიზნებით გამოიყენებდა თურქეთი ამ აეროპორტს. შეთანხმება ითვალისწინებს ერთი წლით თურქეთის რესპუბლიკისთვის შიდა სარგებლობაში აეროპორტის გადაცემას. რა იქნება ამ ერთი წლის შემდეგ? მეორე შეკითხვა: ბატონო კახა, უნივერსიტეტში არის სტიპენდიების განაწილებასთან დაკავშირებული პრობლემები. სტიპენდია გაიზარდა, მაგრამ პრობლემა მდგომარეობს იმაში, რომ ყველა სტუდენტი ვერ ღებულობს მას. თქვენ რას გააკეთებთ ამ საკითხთან დაკავშირებით?
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი - პირველ რიგში, მინდა აღვნიშნო, რომ ყველა სტუდენტი არ იღებდა სტიპენდიას, სტიპენდიას იღებდა მხოლოდ ის, ვინც კარგად სწავლობდა. პარლამენტში სარატიფიკაციოდ არის ხელშეკრულება, რომელიც ითვალისწინებს ბათუმის აეროპორტის ერთობლივ გამოყენებას და არა აეროპორტის თურქეთისთვის გადაცემას. ის იქნება გამოყენებული თურქეთის ავიახაზების ე.წ. შიდა რეისისათვის, რაც იმას ნიშნავს რომ სტამბოლიდან მგზავრი, რომელიც მიდის, მაგალითად, ართვინში, ბათუმის აეროპორტის გავლით გავა სპეციალურ კორიდორში, შემოწმების გარეშე ჩაჯდება სპეციალურ ავტობუსში, გადავა საზღვარზე და დაახლოებით 20 წუთში იქნება თავის სახლში. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი და მომგებიანი ეკონომიკური პროექტი და ერთი წლის თავზე ჩვენ გვექნება განვითარებული, კარგად მომუშავე აეროპორტი ბათუმში, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება ბათუმის და საერთოდ, აჭარის განვითარებისთვის.
სააგენტო "ინტერპრეს-ნიუსი", ანა თუთბერიძე:
ბატონო ზურაბ, ხომ არ შეიძლება ხელისუფლების პოლიტიკის სისუსტედ ჩაითვალოს ის, რომ საქართველოს ხელისუფლება ვერ ახერხებს რუსეთთან ურთიერთობის დარეგულირებას?
საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი: - ვერ ვიტყოდი, რომ ჩვენ რუსეთთან ურთიერთობის დარეგულირებას ვერ ვახერხებთ. ეს არის არასწორი შეფასება. ჩვენ პრინციპულ საკითხებში უკან დახევას არ ვაპირებთ. ქვეყნის ინტერესების ხარჯზე რუსეთთან ურთიერთობა ვერ მოგვარდება. ეს უნდა ესმოდეს ყველას ქვეყნის შიგნით და, განსაკუთრებით, ქვეყნის გარეთ. ეს არის საქართველოს ხელისუფლების და საქართველოს პრეზიდენტის ხელმძღვანელობით გატარებული მთავრობის წარმატებული პოლიტიკა. ჩვენ გვაქვს ერთობლივი მიღწევები, მაგალითად, რუსეთის ბაზების საქართველოდან გაყვანა. არის საკითხები, რომელში საერთო პოზიციას ვერ ვაყალიბებთ, ვერ ვთანხმდებით, მაგრამ ეს არის ბუნებრივი პროცესი. დღის წესრიგში ჩვენ გვაქვს ძალიან პრინციპული საკითხები. უპირველეს ყოვლისა, ეს არის საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა, მაგრამ ამ საკითხის გადაწყვეტა მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული საქართველო-რუსეთის ურთიერთობების დინამიკაზე.
საქართველოს მთავრობის კანცელარიის პრესცენტრი